Ortognatik cerrahi, yüzde daha estetik görüntü yaratmak için sadece ortodontik tedavinin yeterli olmadığı iskeletsel bozukluklarda, ortodontik tedaviye ek olarak çenelerin de ameliyatla düzgün konumlarına getirildiği kombine işlemin adıdır. Çeneler birbirleriyle veya dişler çenelerle uyumlu olmadığında ihtiyaç duyulabilen bir tekniktir. Bu tedavide ortodonti uzmanı ve cerrah birlikte çalışırlar. Dişler ortodontik olarak düzeltilir, cerrahi öncesi hastanın çene ölçuleri alınıp modelleri yapılır. Bu modeller üzerinde hazırlık yapılır ve sonrasında çeneler cerrahi olarak yeniden konumlandırılır. Vakanın şiddetine göre tek çene veya çift çene uygulanır. Tek çene ameliyatı, sadece alt çene ya da üst çeneye yapılan operasyondur. Çift (üst ve alt) çene ameliyatı üst ve alt çenelerde yapılan ameliyattır. Çene kemikleri ve diğer yumuşak-sert dokuların ideal anatomik yerine çekilmesi için yapılan müdahaleleri içerir.
Bazı vakalarda yalnızca çene ucu estetiğinin sağlanmasıyla hastanın yüz estetiği iyileşir ve çenelerin yerlerinin değiştirilmesine gerek kalmayabilir. Çenenin uç kısmında yapılan bu müdahaleye genioplasti denir. Genioplasti ameliyatları çene ucunun estetik görünümünü değiştirmeye dönük ameliyatlardır. Bu estetik ameliyatlar ile çene ucunun büyüklüğü ve uzunluğu artırılabilir veya azaltılabilir. Yani, çene ucu estetik normlara uygun şekilde yeniden şekillendirilebilir
Bu işlemler, sadece yüz görünümünü geliştirmekle kalmayıp, ayrıca dişlerin birbiriyle uyumunu ve düzgün fonksiyon görmesini de sağlar. Bu şekilde hasta daha rahat çiğneyebilir ve konuşabilir. Başka bir deyimle hem estetik hem de fonksiyonel bir iyileşme sağlar. Cerrahi/ortodontik tedavinin çok çabuk sonuçlanmayacağını anlamak önemlidir.
Hasta operasyona karar verdi ise yapılacak ortodontik tedavi ile operasyon istemiyorsa yapılacak ortodontik tedavi çok farklı yönlerde olacağı için hasta tedaviye başlamadan önce cerrahi isteyip istemediğine net olarak karar vermiş olmalıdır. Ortognatik cerrahi tedavisi için hasta en az 18 yaşını doldurmuş olmalı ve büyüme gelişimini tamamlamış olmalıdır. Büyüme-gelişimi tamamlanmamış hastalarda operasyon yapılsa bile hastanın büyümesi devam edeceği için istenmeyen geri dönüşler yaşanabilir.
Ortognatik Cerrahi Hangi Durumlarda Uygulanabilir?
- Alt çenenin önde, geride, sağ yan veya sol yanda olduğu durumlarda,
- Alt çenenin bir tarafının veya tümünün az gelişmiş olduğu vakalarda,
- Üst çenenin önde, geride, sağ yan veya sol yanda olduğu durumlarda,
- Üst çenede gelişim azlığında,
- Alt çene ve üst çenedeki dişlerin birbirine değmemesi durumunda( open bite-açık kapanış),
- Çene ucunun ileride ya da geride olması ve küçük veya büyük olması durumlarında,
- Elmacık kemiklerinin olması gerekenden büyük, küçük, önde veya geride olması durumunda,
- Kaza ve tümör nedeniyle çenelerin şekil ve yapısının bozulması,
- Alt çene ve üst çene arasındaki ilişkinin normal olmadığı durumlarda.